نشست سوم: معناداری رنج دینداری
- ارائه‌دهنده: دکتر مهراب صادق‌نیا – عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب
- زمان برگزاری: سه‌شنبه ۲۲ فروردین‌ماه ۱۴۰۲ – ساعت 8:30 تا 10:30
معناداری رنج دینداری:
در ادبیات دینی از دو نوع صبر یاد می‌شود: “صبر بر معصیت” و “صبر بر طاعت”، صبری که هم‌نشینی‌اش با امید، کام ایمان‌دار را شیرین می‌کند. اگر دینداری را دست‌کم در حوزه‌ی عمل، چیزی جز پرهیز از گناه و تن دادن به عبادت ندانیم، این دو نوع از صبر به دو نوع رنج دینداری اشاره دارند؛ رنج‌هایی که شکیبایی بر آن‌ها شرط ایمان است. با این همه، رنجِ دینداری سویه‌های دیگری نیز دارد. سویه‌هایی که بیش‌تر، اگزیستنسیال و وجودی هستند و ازقضا دشوارتر، پیچیده‌تر، و پای‌افکن‌تر از رنج پرهیز و اطاعت‌اند. دینداری نوعی شرط‌بندی سراسر اضطراب است. اضطرابی که نتیجه‌ی پذیرش ابهام و قدم زدن در وادی نادانسته‌ها و یا باورهای تبیین‌ناپذیر است. دنیای جدید این رنج را سخت‌تر و آزاردهنده‌تر کرده است. دینداری در دنیای جدید چیزی شبیه بندبازی‌ست. چیزی شبیه تلو‌تلو خوردن بر دیواره‌ی باریکی که یک سوی آن امید است و سوی دیگرش ترس. با این حال، اگر به کارکرد این رنج و نقش سازنده و تربیتی آن توجه شود، درخواهیم یافت که این رنج ممکن است از دین‌داران “دلقی ستاند رنگ رنگ” ولی به آن‌ها “جانی دهد بی‌رنگ و بو”. اگر رنج ناشی از دینداری درست معنا شود، نه تنها ملال‌آور نیست که از هر بی‌رنجی‌ای گواراتر است.
آن‌گونه که شاعر سروده است:
مرد را دردی اگر باشد خوش است درد بی‌دردی علاج‌ش آتش است
افزون بر آن، گریز از رنج دینداری به معنای رهایی از هر نوع رنجی نیست. کسی که این رنج را نپذیرد لزوما از رنج‌های دیگر در امان نخواهد بود. این رنج همان چیزی است که دینداری را ستایش‌برانگیز می‌کند. ما در این جلسه از سلسله گفتگوهای دین و اخلاق به چگونگی مواجهه با رنج دینداری خواهیم پرداخت و از مخاطبان خواهیم پرسید که این رنج برای آن‌ها چه معنا و کارکردی دارد.
بدون دیدگاه